ارزش گذاری مدیریت علف های هرز در مزارع گندم (مطالعه موردی: خراسان رضوی)

فعالیت‏های کشاورزی‎ را می‎توان به عنوان پرمخاطره‎ترین فعالیت‎های اقتصادی نام برد که تولیدات آن تحت تأثیر ریسک‎های متفاوتی قرار می‎گیرند. یکی از ریسک‎های مهمی که در فرآیند تولید‎ علاوه بر کاهش ‎عملکرد، کاهش ‎خلوص محصولات، افزایش ضایعات سبب آلودگی زیست ‏محیطی بویژه آلودگی آب، خاک، خسارت به تنوع ژنتیکی حشرات می‎شوند، ریسک مرتبط با ‎‎علف‎های هرز می‎باشند ‎که بطور متوسط سالانه حدود 30 درصد خسارت‎ به محصولات‎ کشاورزی ‎وارد می‎نمایند. با توجه به خسارت مستقیم و غیرمستقیم و نیز هزینه‎های ناشی از کنترل آن‎ها، باید به نوعی مشخص شود که کشاورزان برای کنترل علف‎های هرز چقدر حاضرند پرداخت نمایند و این ‎پرداخت ‎روش‎های مختلف کنترل مبتنی بر کشاورزی پایدار تحت تأثیر چه عواملی قرار خواهد گرفت به همین دلیل نظر به اینکه هم اکنون تصویری شفاف از تمایل به پرداخت کشاورزان برای مبارزه با آنها وجود ندارد، در این مطالعه تلاش شد تا این مهم در چارچوبی علمی مبتنی بر‏‏ روش‎های اقتصادی مورد ارزیابی قرار گیرد. داده‏های مورد نیاز، از 180 نفر از کشاورزان گندم‏کار ‏آبی ‏و ‏دیم شهرستان‏های مشهد‏، سبزوار، نیشابور‏، تربت‏جام و تربت‏حیدریه در سال زراعی 88-1387 از طریق تکمیل پرسشنامه جمع‏آوری شد. نتایج نشان داد که متغیر درآمد سالانه کشاورز دارای تأثیر مثبت و معنی‎دار در احتمال بکارگیری روش‎های کنترل شیمیایی، مکانیکی و تناوب زراعی برای مدیریت علف‎های هرز دارد. نتایج حاصل از بررسی الگوی قیمت‏گذاری علف‏کش‏های همسو با محیط‏زیست نشان داد که کاهش آلودگی آب، کاهش تهدید سلامت انسان، شاخص آگاهی کشاورزان از آثار سوء ناشی از مصرف علف‏کش‏ها و متغیر مجازی یک ساله بودن علف‏های هرز تأثیر معنی‏داری بر قیمت علف‏کش‎های همسو با محیط‏زیست و کشاورزی پایدار دارند.